PAPRYKA - BAKTERIE

Patogen:  Pseudomonas syringae pv. syringae van Hall

Zakres żywicieli: Papryka, melon.

Znaczenie: Pałeczki Pseudomonas syringae pv. syringae szybko się namnażają i przemieszczają przez wiązki przewodzące, wywołując chorobę naczyń.

Objawy: Na liściach, również tych zarodkowych, pojawiają się małe i nasiąknięte wodą plamy. Z czasem plamy te brązowieją, a na ich środku ukazuje się biały obszar. Wokół starszych zmian pojawia się brązowy pierścień. Liście zwijają się ku górze, ich powierzchnia staje się pofalowana. Ogonki liściowe skręcają się, roślina traci listowie. W ciężkich przypadkach wierzchołek zainfekowanego pędu zazwyczaj obumiera. Plamy pojawiają się również na kwiatach i owocach, mniejsze jagody obumierają i opadają.

Cykl choroby: Bakterie przeżywają w roślinach lub zainfekowanych pozostałościach roślinnych, lecz mogą również przez długi czas utrzymywać się w glebie. Bakterie przenikają do roślin przez korzenie boczne. Kiedy dotrą do ksylemu we wiązkach, zainfekują całą roślinę.

Choroba rozwija się najlepiej, gdy nagłemu ochłodzeniu towarzyszą ulewne deszcze. W uprawie polowej warunki te występują zwykle w czerwcu. W uprawie szklarniowej z kolei inwazji bakterii można spodziewać się, gdy temperatury spadną do 15-20°C. Najbardziej podatne na zachorowanie są odmiany papryki przeznaczone na przyprawy, lecz pozostałe odmiany również mogą ulec znacznym uszkodzeniom.

 

Zwalczanie:

a) Zwalczanie chemiczne:

Gdy warunki środowiskowe sprzyjają rozwojowi bakterii, należy sięgnąć po środki zawierające miedź.

W przypadku poważnych inwazji można również doraźnie użyć środków chemicznych, które wymagają specjalnego zezwolenia.

b) Praktyki uprawowe:
Środki profilaktyczne:

• Dezynfekcja gleby poprzez wprowadzanie do niej antagonistycznych grzybów.
• Usunięcie roślin psiankowatych ze schematu płodozmianu.
• Stosowanie miedzi w zaprawianiu nasion i uzdatnianiu wody do nawadniania.
• Dezynfekcja sprzętu.
• W przypadku wykrycia choroby należy usunąć i zniszczyć zainfekowane rośliny oraz te im sąsiadujące, nawet jeśli nie wykazują żadnych objawów.

 

BAKTERYJNA ZGNILIZNA MOKRA

Patogen: Erwinia carotovora pv. carotovora

Zakres żywicieli: Liczne warzywa. Erwinia to ekstremalnie polifagiczny patogen.
Znaczenie: Mokrą zgniliznę bakteryjną wywołuje bakteria fitopatogeniczna Erwinia carotovora pv. carotovora. Erwinia jest fakultatywnym anaerobem i porusza się za pomocą licznych wici. Jest to ważny patogen roślin uprawianych w szklarniach i pomieszczeniach klimatyzowanych.

Objawy: Najpierw pojawiają się zapadnięte i nasiąknięte wodą zmiany na szypułce lub kielichu. Następnie zmiany rozprzestrzeniają się na owoce, gdzie rozwijają się wzdłuż uszkodzeń lub wokół nich. W warunkach optymalnych zmiany pokrywają cały owoc w ciągu 3-6 dni od pojawienia się infekcji. Uszkodzone tkanki szybko zapadają się.

Epiderma pozostaje nienaruszona, marszczy się jedynie na gnijącym miąższu i może pękać. Na łodydze pojawiają się ciemne plamy z miękką zgnilizną. W przypadku papryki, w odróżnieniu do ziemniaków, mokrej zgniliźnie nie towarzyszy przykry zapach.

Cykl choroby: Patogen przeżywa w resztkach roślinnych na zewnątrz i w magazynach. Jest przenoszony przez owady, ludzi, na narzędziach i w wodzie do nawadniania. Zazwyczaj wnika do owoców przez rany. Bakterie namnażają się w przestrzeni międzykomórkowej, rozpuszczają ściany komórkowe i atakują komórki.

Mokra zgnilizna bakteryjna występuje w okresach deszczowej pogody i poraża głównie owoce. Erwinia carotovora znosi szeroki zakres temperatur (5-37°C), ale najlepiej rozwija się w temperaturze pomiędzy 22 a 27°C.

 

Zwalczanie:

a) Zwalczanie chemiczne:

Dozwolone są jedynie preparaty zawierające miedź.

 b) Praktyki uprawowe:

Środki profilaktyczne:

• Wybór odpowiedniego przedplonu.
• Uprawa facelii jako przedplon. Jej działanie jest takie samo, jak biologicznych środków ochrony roślin, ponieważ odstrasza szkodniki glebowe.
• Stosowanie odżywek dla roślin.
• Stosowanie kondycjonerów gleby.
• Usuwanie z płodozmianu roślin będących żywicielami bakterii.
• Zapobieganie wysokiej wilgotności.
• Zapobieganie uszkodzeniom owoców.

 

 

BAKTERYJNA PLAMISTOŚĆ LIŚCI

Patogen: Xanthomonas vesicatoria
Żywiciele: Patogen przeżywa w nasionach, resztkach roślinnych, chwastach i roślinach uprawnych.
Występowanie:

Znaczenie:Infekcji sprzyjają wysokie temperatury (27-30°C) i wysoka wilgotność. Bakteria ta jest fitopatogenem.  Powoduje poważne uszkodzenia łodyg i owoców. 

Objawy: Objawy występują głównie na liściach (penetrowanych przez aparaty szparkowe) i mają postać zapadniętych, nasiąkniętych wodą zmian o białawym środku i ciemnej otoczce. Zmiany te wysychają i zamieniają się w martwicze obszary z żółtawym brzegiem. Zainfekowane liście opadają, co prowadzi do oparzeń słonecznych owoców. Na spodniej stronie liści pojawiają się 2-milimetrowe zmiany przypominające strupy. Na łodygach mogą wystąpić długie, wąskie uszkodzenia.

Bakterie przedostają się do owoców poprzez ugryzienia owadów lub uszkodzenia mechaniczne. Na owocach i szypułkach najpierw pojawiają się wyraźne punktowe plamy, a  następnie rozległe, brązowe zmiany z zapadniętym środkiem. Ostatecznie mogą pojawić się martwicze obszary przypominające blizny o średnicy 3-6 mm. Roślina traci swoją wartość handlową.

Cykl choroby: Bakteria przenosi się głównie za pośrednictwem wody i przedostaje się przez przetchlinki i uszkodzenia. Rozprzestrzenia się szybko w ciepłych i wilgotnych warunkach. Optymalna dla niej temperatura wynosi 27°C.

Zwalczanie:

a) Zwalczanie chemiczne:

Gdy warunki sprzyjają rozmnażaniu się patogenu, należy zastosować preparaty zawierające miedź.

b) Praktyki uprawowe:

• Zaprawianie nasion.
• Pominięcie roślin psiankowatych w schemacie płodozmianu.
• Unikanie odmian podatnych.

Żadna z odmian nie jest całkowicie odporna, dostępne odmiany różnią się jednak co do stopnia podatności.

 

 

RALSTONIA PSEUDOSOLANACEARUM

Patogen: Ralstonia pseudosolanacearum
Zakres żywicieli: Ziemniak, pomidor, bakłażan, róża, rośliny ozdobne.
Występowanie:

Znaczenie: Pierwszy przypadek opisano w Europie 8 lat temu, w 2015 roku w Holandii. Ze względu na to, że metody zwalczania tej bakterii nie są jeszcze znane, może ona wyrządzać poważne szkody gospodarcze. Dzięki odpowiednim praktykom uprawowym i zachowaniu higieny można jednak kontrolować jej rozprzestrzenianie się. 

Objawy: Rośliny najpierw więdną, a następnie obumierają. W przypadku wystąpienia poważnej inwazji możliwa jest również utrata 100% plonów. Konieczne może być wyłączenie zainfekowanych obszarów z produkcji na kilka lat. 

Cykl choroby: Jest bardzo podobny do cyklu, jaki przebiega w przypadku zakażenia Ralstonia solanacearum. Ralstonia pseudosolanacearum rozprzestrzenia się za pośrednictwem maszyn, na których może utrzymywać się miesiącami. Woda powierzchniowa wykorzystywana do nawadniania również bierze udział w rozprzestrzenianiu bakterii. Źródłem infekcji w tym przypadku jest psianka słodkogórz (Solanum dulcamara), której korzenie służą jako miejsca zimowania bakterii. 

Zwalczanie: Środki kontroli chemicznej nie są dostępne. W schemacie płodozmianu należy zawrzeć zboża i trawy lub pozostawić obszar odłogiem, ostrożnie usuwając samosiewy.