POMIDOR - BAKTERIE
Rysunek 28. Występowanie Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis
Źródło: https://gd.eppo.int/taxon/CORBMI/distribution
Znaczenie: Rak bakteryjny to poważna choroba o zasięgu globalnym. Jej występowanie jest rzadkie, lecz może mieć niszczycielski charakter. Na poważne straty narażone są wszystkie odmiany pomidora. Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis widnieje na wykazie organizmów kwarantannowych EPPO.
Objawy: Głównym objawem choroby jest więdnięcie całych roślin. Proces więdnięcia rozpoczyna się od listków, obejmuje zwykle tylko jedną stronę. Tkanki naczyniowe ciemnieją, a po przecięciu z zainfekowanych łodyg można wycisnąć żółty śluz. Na owocach tworzą się zmiany przypominające wyglądem ptasie oko. Plamy te mają około 3-6 mm średnicy.
Rysunek 29. Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis na liściu
Źródło: https://gd.eppo.int/taxon/CORBMI/photos
W przypadku pomidora więdnięcie całej rośliny wywołane może być również zakażeniem Verticilium albo-atrum lub Fusarium oxysporum, lecz nie występuje wtedy przebarwienie tkanki miękiszowej, a przyciemnienie tkanek naczyniowych nie jest aż tak wyraźne. Liście zwykle nie więdną, zamiast tego pojawia sie jedynie chloroza między żyłkami. W strefach ciepłych, tropikalnych lub subtropikalnych, bakteryjne więdnięcie pomidora może być również wywołane przez Pseudomonas (Ralstonia) solanacearum. W tym przypadku tkanki naczyniowe również ciemnieją, ale po przecięciu łodygi w poprzek z wiązek przewodzących sączy się lepki płyn o barwie od białej do żółtej. Po umieszczeniu przeciętej łodygi w wodzie mleczna wydzielina uchodzącą z ksylemu utworzy w wodzie nici. Plamy przypominające wyglądem ptasie oko nie zawsze są obecne, ale jeśli się pojawiają, są pomocne w zdiagnozowaniu choroby.
Cykl choroby: Bakterie zimują w pozostałościach roślinnych w glebie oraz na skażonych tyczkach i nasionach. W miejscach, w których zimy są łagodne roślinami żywicielskimi, na których zimują bakterie mogą być dzikie gatunki żywicielskie oraz samosiewy. Na stanowiskach uprawy roślin bakterie rozprzestrzeniają się dzięki pryskającej wodzie. W trakcie uprawy mogą się również rozprzestrzeniać jeśli pracownicy nie zdenzyfekują dłoni ani sprzętu przed szczepieniem, przycinaniem lub zbiorem. Infekcji sprzyjają wilgotne warunki. Bakterie mogą wniknąć do rośliny tylko przez rany.
Zwalczanie: Nie są dostępne żadne bezpośrednie metody zwalczania. Kluczem do pokonania choroby są działania fitosanitarne oraz certyfikowane, wolne od chorób sadzonki i nasiona.
- Pozyskiwanie nasion z nieskażonych stanowisk; poddawanie nasion dokładnej fermentacji.
- Dezynfekcja nasion za pomocą podchlorynu wapnia lub kwasu chlorowodorowego.
- Sterylizacja podłoża, steryzlizacja parowa donic i tyczek.
- Płodozmian.
- Rezygnacja ze zraszania.
- Usuwanie i niszczenie zainfekowanych roślin.
- Unikanie dotykania mokrych roślin (przy szczepieniu, uprawie, przycinaniu i zbiorach).
- Po zdiagnozowaniu choroby należy przyorać resztki roślinne, by przyśpieszyć ich rozkład.
BAKTERYJNA PLAMISTOŚĆ I BAKTERYJNA CĘTKOWATOŚĆ POMIDORA
Patogeny: Pseudomonas syringae pv. tomato i Xanthomonas campestris pv. Vesicatoria.
Zakres żywicieli: Pomidor i inne rośliny psiankowate.
Znaczenie: Obie chorobywystępują na całym świecie.
Objawy: Oba patogeny powodują powstawanie małych (1-3 mm), ciemnych, nekrotycznych plam na liściach, zwykle otoczonych żółtą obwódką, oraz nieregularnych ciemnych plam na łodygach i ogonkach liściowych. Plamy mogą zlewać się ze sobą, tworząc większe obszary nekrotyczne. Krawędzie liści mogą ulec rozdarciu, a cały liść może ostatecznie obumrzeć. Na podstawie samych objawów na liściach nie można stwierdzić która bakteria jest odpowiedzialna za wystąpienie choroby w konkretnym przypadku. Obie bakterie mogą powodować wystąpienie plam na owocach. Plamy powodowane przez Pseudomonas syringae pv. tomato są małe (1-2 mm), wypukłe, od ciemnobrązowych po czarne, czasami z ciemnozieloną otoczką, w przeciwieństwie do plam wywoływanych przez X. campestris, które są większe, brązowe, podobne do strupów, z wypukłymi brzegami, ale z zapadniętym środkiem.
Objawy występujące na liściach można pomylić z objawami choroby grzybowej septorioza. Bakterie atakują młodsze liście, podczas gdy Septoria preferuje starsze. W przebiegu infekcji bakteryjnej nie występują pyknidia (czarne plamy).
Rysunek 30. Pseudomonas syringae pv. tomato
Źródło: https://gd.eppo.int/taxon/PSDMTM/photos
Cykl choroby: Obie bakterie są w stanie przetrwać przez kilka miesięcy na nasionach i w resztkach roślinnych w glebie. Aby bakterie mogły się rozprzestrzeniać, konieczna jest wysoka wilgotność. Bakterie przenoszone są przez krople deszczu i aerozole, a także poprzez dotykanie roślin w trakcie przesadzania, uprawy, przycinania i zbiorów. Są w stanie zarazić rośliny jedynie wnikając do ich wnętrza poprzez rany. Pseudomonas syringae pv. tomato preferuje niższe temperatury (18-24°C), podczas gdy X. campestris woli cieplejsze warunki (24-30°C).
Leczenie: Nie są dostępne żadne skuteczne metody zwalczania. Kluczem do pokonania choroby są działania fitosanitarne (zdrowe rośliny i nasiona).
- Pozyskiwanie nasion z nieskażonych stanowisk; poddawanie nasion dokładnej fermentacji.
- Dezynfekcja nasion za pomocą podchlorynu wapnia lub kwasu chlorowodorowego.
- Sterylizacja podłoża, steryzlizacja parowa donic i tyczek.
- Płodozmian.
- Rezygnacja ze zraszania.
- Usuwanie i niszczenie zainfekowanych roślin.
- Unikanie dotykania mokrych roślin (przy szczepieniu, uprawie, przycinaniu i zbiorach).
- Po zdiagnozowaniu choroby należy przyorać resztki roślinne, by przyśpieszyć ich rozkład.
- Fungicidy zawierające miedź mogą przyczynić się do utrzymania zdrowia rośliny.
ŚLUZAK WARZYW PSIANKOWATYCH
Patogen: Ralstonia solanacearum
Zakres żywicieli: Ralstonia solanacearum jest w stanie przetrwac na wszystkich Solanaceae (gatunkach uprawnych, ozdobnych i chwastach), jednak w wielu przypadkach występuje w formie uśpionej, nie wykazując żadnych objawów. Poraża również kilka gatunków roślin strączkowych i chwastów.
Znaczenie: Patogen jest szeroko rozpowszechniony we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i w regionie Morza Czarnego, ale jest również obecny w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Latem, gdy jest gorąco i sucho, często infekuje rośliny bez wywoływania objawów. Ralstonia solanacearum jest szkodnikiem kwarantannowym, może prowadzić do zniszczenia części upraw, nie wykazujących wcześniejszych objawów.
Występowanie:
Rysunek 31. Występowanie Ralstonia solanacearum
Źródło: https://gd.eppo.int/taxon/RALSSL/distribution
Objawy: W sprzyjających warunkach bakteria powoduje więdnięcie całej rośliny (rzadziej jej części). Na początku liście nie więdną.
W miarę rozwoju choroby na łodygach, na wysokości 2,5 cm lub wyżej, pojawiają się podłużne brązowe zmiany, a liście przybierają brązowy odcień.
W przypadku poważnych infekcji na świeżo przeciętej łodydze pojawia się lepka, mlecznobiała wydzielina świadcząca o obecności bakterii w ksylemie.
Rysunek 32. Ralstonia solanacearum
https://gd.eppo.int/taxon/RALSSL/photos
Cykl choroby: Śluzak wywoływany przez Ralstonia solanacearum stanowi problem głównie w cieplejszych strefach klimatycznych.
Rastolnia solanacearum jest patogenem przenoszonym przez skażoną glebę i wodę, w których przez jakiś czas potrafi przetrwać. Do pomidora przenika zwykle przez korzenie.
Zwalczanie: Obecnie nie są dostępne żadne chemiczne środki służące do zwalczania tego patogenu. Rozprzestrzenianiu się Ralstonia można zapobiec stosując działania fitosanitarne.
Ważne jest, aby używać zdrowych nasion. Zabronione jest uprawianie pomidorów na zainfekowanym obszarze przez 4-5 lat. Zaleca się zawarcie zbóż lub traw w schemacie płodozmianu oraz dezynfekcję używanych narzędzi i maszyn.
WIRUSA KĘDZIERZAWKI LIŚCI POMIDORA Z NEW DELHI (ToLCNDV)
- WIRUS MOZAIKI PEPINO (PepMV)
- WIRUS NEKROZY POMIDORA (ToTV)
- WIRUS CHLOROZY POMIDORA (ToCV)
- WIRUS ZAKAŹNEJ CHLOROZY POMIDORA (TICV)
- WIRUS BRUNATNEJ WYBOISTOŚCI OWOCÓW POMIDORA (ToBRFV)
- FITOPLAZMY WYWOŁUJĄCE STOŁBUR POMIDORA
Lista bakterii:
- RAK BAKTERYJNY
- BAKTERYJNA PLAMISTOŚĆ I BAKTERYJNA CĘTKOWATOŚĆ POMIDORA
- ŚLUZAK WARZYW PSIANKOWATYCH
- ZARAZA ZIEMNIAKA NA POMIDORZE
- ALTERNARIOZA POMIDORA
- ZGORZEL
- SEPTORIOZA POMIDORA
- SZARA PLEŚŃ
- FUZARYJNE WIĘDNIĘCIE POMIDORA
- WERTICILIOZA
Aby uzyskać więcej informacji, kliknij ten link.
Lista zaburzeń:
- NISKA TEMPERATURA, NIEDOBÓR PO4
- KĘDZIERZAWOŚĆ LIŚCI
- KOCI PYSZCZEK
- NIEDOBÓR WAPNIA
- MIKROPĘKNIĘCIA (ang. RUSSETING)
- NIEDOBÓR POTASU
- OPARZELIZNA SŁONECZNA
- SKOŚNIK POMIDOROWY
- TARCZÓWKA ZIELONA
- CZERWONY ROZTOCZ POMIDORÓW
- WCIORNASTKI – WCIORNASTEK ZACHODNI
- SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA
- MĄCZLIK SZKLARNIOWY, MĄCZLIK OSTROSKRZYDŁY
- PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC
- STONKA ZIEMNIACZANA
- GUZAKI
- MĄTWIK ZIEMNIACZANY